زنگ خطر افت آب در بیخ گوش دشت بیرجند

به گزارش مجله خبری نگار/فارس-سمیه محمدی: چندین سال است که قهر طبیعت دل زمین را در دشت‌های خراسان‌جنوبی خشکانده و لب‌های زمین را ترک داده است.

آری خراسان‌جنوبی نتایج ناگوار خشکسالی را می‌بیند و این نتایج در آینده اگر مورد تدبیر قرار نگیرد بیش از پیش خطرناک‌تر خواهد شد.

صحبتمان بر روی بحث آب و کمبود آن در استان بوده که خشکسالی‌ها آن را به ارمغان آورده و دشت‌های خشکیده که هر روز آب‌های زیرزمینش افت می‌کنند زنگ خطری شده برای این استان که نیازمند شنیده شدن و فکری به حالش شدن است.

به طور متوسط سالانه سطح آب‌های زیرزمینی در استان۵۶ سانتی‌متر افت می‌کند

رضا اسفندیاری یکی از ساکنان روستا‌های حاشیه دشت بیرجند اظهارداشت: دیدن صحنه‌های شکاف زمین که دلیل ان را کارشناسان برداشت بی رویه آب دانسته‌اند بسیار هولناک بوده به ویژه برای کشاورزانی که نانشان از این طریق بدست می‌آید.

وی افزود: بدون شک اگر از برداشت بی رویه آب جلوگیری نشود و برنامه‌های مناسب با وضعیت منطقه اجرایی نشود این شکاف‌ها زندگی روستائیان را تحت شعاع قرار خواهد داد.

کارگر، رئیس گروه آب‌های زیرزمینی شرکت آب منطقه‌ای خراسان‌جنوبی در این خصوص در گفتگو با خبرنگار فارس اظهارداشت: در سطح استان ۴۶۵ حلقه چاه آزمایشی برای اندازه‌گیری میزان افت آب در دشت‌های استان حفاری شده است.

وی با اشاره به اینکه هر ماه میزان افت این چاه‌ها مورد اندازه گیری قرار می‌گیرد، تصریح کرد: به طور متوسط سالانه سطح آب‌های زیرزمینی در استان۵۶ سانتی‌متر افت می‌کند که رقم زیادی است.

رئیس گروه آب‌های زیرزمینی شرکت آب منطقه‌ای خراسان‌جنوبی گفت: شکاف‌های بزرگی که مرگ آبخوان‌ها را فریاد می‌زند نتیجه بارز این افت آب‌های زیرزمینی در استان است.

۱۴ دشت در خراسان‌جنوبی در وضعیت بحرانی قرار دارند

شهابی فر، مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی در این رابطه در گفتگو با خبرنگار فارس از بیرجند اظهارداشت: شکاف‌های ایحاد شده در برخی از دشت‌های استان به خاطر افت مستمر آب‌های زیرزمینی است.

وی تصریح کرد: زمانی که عمق آب‌های زیرزمینی هر سال افت می‌کند دشت از حالت تعادل خارج شده و این دشت ممنوعه اعلام می‌شود.

مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی گفت: در دشت‌های ممنوعه در واقع بیش از توان آبخوان آب مصرف شده و ورودی آب برای تعذیه سفره‌های آب زیرزمینی کمتر از آب مصرفی و برداشت شده است.

شهابی‌فر افزود: در استان ۴۴ دشت وجود دارد که به خاطر اینکه بیش از حد آب از آنها برداشت شده ۱۴ دشت در وضعیت بحرانی قرار گرفته است.

وی اضافه کرد: در سال ۱۴۰۲ هشت دشت در استان ممنوعه بوده ولی در حال حاضر این رقم به ۱۴ دشت افزایش یافته است.

دشت بیرجند متوسط سالانه ۴۶ سانتی متر افت آب دارد

مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی با اشاره به اینکه دشت بیرجند در سال ۶۴ به عنوان یک دشت ممنوعه شناخته شد، یادآور شد:، اما به دلیل بی توجهی در برداشت آب اکنون زنگ بحرانی شدن این دشت به صدا درآمده است.

شهابی فر متوسط افت دشت بیرجند را سالانه ۴۶ سانتی متر عنوان کرد و گفت: اگر این روند متوقف نشود بیرجند نیز به دلیل فروکش کردن آب‌های زیرزمینی در این دشت فرونشست خواهد کرد.

وی بیان داشت: شرکت آب منطقه‌ای استان با اقداماتی از جمله تعدیل چاه‌های کشاورزی، جلوگیرب از اضافه برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی و همچنین بستن چاه‌های غیر مجاز در راستای کاهش آسیب‌های این موضوع تلاش می‌کند.

مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی افزود: شرکت اب منطقه‌ای استان مطابق با برنامه سازگاری در جلوگیری از اضافه برداشت و بستن چاه‌های عیرمجاز از برنامه حدود ۴۰ درصد جلوتر ولی در خصوص تعدیل چاه‌های کشاوری، چون همکاری کشاورزان و جهاد کشاورزی را می‌طلبد در این زمینه از برنامه عقب‌تر است.

اما سخن پایانی اگر همه دستگاه‌های متولی برای صرفه جویی در آب در این منطقه که درگیر قهر طبیعی بوده پای کار بیایند تا سال ۱۴۰۵ می‌توانیم ۱۴۳ میلیون مترمکعب صرفه جویی آب داشته باشیم که میزان خود در این استان حکم کیمیا دارد.